Aslan/Öykü

Onu ilk gördüğümde elindeki çakısıyla kavak ağaçlarının kabuklarını yontuyor, eski evlerine birkaç oda daha eklemek için çatıyı onaran babasına yardım ediyordu. Yaşı yaşıma denk sayılırdı ama boyunun benden uzun olduğu belliydi. Evet, boylu posluydu. Gürbüz, güçlü kuvvetli ve kendinden emin görünüyordu. Uzaktan seyrettim bir süre. Hemen yaklaşmadım yanına. Kabuğunu soymayı bitirdiği kavağı önce bir ucundan, sonra diğer ucundan kaldırıyor, sonra yığılmış ağaçların arka tarafına doğru ustaca yuvarlıyordu tek başına. Onu izlediğimi anlamıştı aslında. Umursamaz davranıyordu. Soymayı yeni bitirdiği bir kavağı arka tarafa yuvarlamak için hazırlanırken gidip ağacın diğer ucundan ben de tuttum. Sesini çıkarmadı. Bakışıyla yardımıma onay verdi. Ağacı, soyulan kavakların arasına birlikte yuvarladık.  Başka bir kavağa yöneldiğinde “Çakırların torunu musun?” sorusuyla sessizliğini bozdu. “Evet” dedim. “Artık her yaz geleceğim. Benim adım Mehmet” diyerek elimi uzattım. “Ben de Aslan” dedi gözleri ışıldayarak. El sıkıştık. Kavakları soyarken ben ona yaşadığım şehri anlattım, okulumu, denizi. O bana ağaçları, kuşları, yaban çiçeklerini, yer altı mağaralarını.

İş bitmeye yakın, sert bir kabuğun arasına sıkışan çakıyı çıkarmak isterken çizilen parmağından akan kanı silmek istedi. Engelledim. “Kan kardeş olalım mı Aslan?” dedim. Başını salladı. Çakısıyla parmağımın ucunu hafifçe çizdi. Eliyle bastırıp kanın dışarı çıkmasını sağladı. Kanlı parmaklarımızı birbirine bastırdık.  Tanışıklığımız böyle başlamıştı. O gün; Aslan’la hem arkadaş, hem kan kardeş olmuştuk.

Her yaz tatilinde okullar kapanır kapanmaz köye gidiyordum. Bütün vaktimiz dağda, bayırda geçiyordu. Bir gün koyunları meraya götüren çobanlardan kaval çalmayı öğreniyorduk. Başka bir gün Maruf denilen tepeye kadar gidip Helenistik Roma döneminden kalma uygarlığın izlerini keşfetmeye çalışıyorduk. Aslan ortaokuldan sonra liseye gitmemişti. Civar köylerde inşaat işleri yapan babasına yardım ediyordu. Bu yüzden de yöreyi çok iyi tanıyordu. Cin gibi derler hani. Öyle bir çocuktu. Zekiydi. Uyanık, meraklı ve her şeyi çabucak öğrenen.

Dere tepe dolaşırken, ben İngilizce dersinde öğrendiğimiz sözcükleri, cümle kalıplarını anlatıyordum, okuduğum kitapların kahramanlarını. Jim Hawkins’i, Raskolnikov,Julien Sorel, Küçük Ağa ve İnce Memed’i. Aslan bana doğayı anlatıyordu. Üzüm asması nasıl budanır, budama esnasında kaç göz bırakılırsa üzüm olur, kaç gözde asmanın çubuğu güçlenir, ağaçlara aşı nasıl yapılır, hangi bitki hangi hastalığa iyi gelir, hepsini Aslan’dan öğreniyordum.

Liseyi bitirdiğim yıl, Define Adası’nın kahramanı Jim Hawkins’in öyküsünden müthiş etkilendiğini söylemişti. Sebebini sorduğumda “gel benimle” demiş, Gökdere’ye, dedeme ait kara söğütlerin bulunduğu araziye götürmüştü beni. Dere boyunca ilerledikten sonra söğütlerin etrafını saran yabani kuşburnu  dikenleriyle örtülü kayaların altından Maruf’a uzanan gizli bir geçit bulmuştu. Köyde herkesin dilindeydi Maruf.  “Maruf’un  altı Roma altınıyla dolu” efsanesini sık sık duyuyordum  amcamdan. Define bulan var mıydı? Bilinmez. Fakat bulan olsa duyulurdu, mutlaka belli ederdi kendini hazine peşindekiler.

Aslan’la birlikte köydeki yeraltı mağaralarının bir çoğunu gezmiştik. Gökdere’deki geçidi bilen yoktu. Kuşburnuların altına giren bir tilkiyi izlerken oradaki oyuğu tesadüfen keşfetmişti Aslan. “Başka kimse biliyor mu?” dedim. Parmağıyla sus işareti yaptı. “Sır” dedi. “İkimizden başka bilen yok. Kimseye anlatmadım.” O zamanlar, Aslan iyi bir inşaat kalfasıydı artık. Kuşburnuların altında keşfettiği oyuğu bir kişi sığabilecek ölçüde genişletmişti. Meraklanmıştım. “Hadi” dedim. “Durmayalım.”

Önce etrafı kolaçan ettik. Ardından sürünerek oyuktan içeri girdik. Karanlıktı. El fenerini yakarak yüz metre kadar dizlerimizin üzerinde V harfine benzeyen dehlizde ilerledik. Nefes nefese kalmıştım. “Çıkışı var mı?” dedim Aslan’a. “Az ilerde geniş bir mağaraya çıkılıyor. Oradan ilerisine daha bakmadım Memo” dedi. İlerlemeyi sürdürdük. Mağaraya vardık. Duvarda çeşitli kabartmalar vardı. Yerde mezar taşlarına benzeyen yekpare kaya parçaları dikkat çekiyordu. Korktum birden. “Burası mezarlık olmasın, hadi geri dönelim” dedim. İtiraz etmedi Aslan. Çıktık. Gördüğümüzü başka kimseye anlatmamaya yemin ettik.

Ertesi yıl üniversiteye başlamıştım. Okul bitene kadar Aslan’ı bir daha görme fırsatım olmamıştı. Yaz tatillerinde eskisi gibi köye de gidemiyordum.  Stajlar, yeni çevre, yeni bir şehir derken Aslan’la olan maddi bağım neredeyse kopma noktasına gelmişti. O askerliğini yapmış, evlenmiş, çoluk çocuğa karışmış, köyümüzün kadrolu bekçisi de olmuştu. Yabancıların sık sık köyün bulunduğu yörede dolaştığını işitiyordum aile büyüklerimden. Nüfusun giderek azaldığı Maruf’ta, bekçilik için Aslan’ın tercih edilmesi en isabetli karar diyordu amcam.

Üniversiteyi bitirince teklifleri değerlendirip yurt dışına gittim. Çalışma hayatı sürprizlerle doludur. Orada tanıştığım bir yayıncının önerisiyle yaratıcı yazarlık eğitimlerine kaydoldum.  Yabancı bir ülkede konuşacağınız, ilişki kuracağınız kişi sayısı sınırlıdır. Siz orada ne kadar kalırsanız kalın, ait olduğunuz yer başka bir yerdir. Başka bir toprak. Başka bir dil. Başka bir kültür. Bu gerçeği ne yaparsanız yapın değiştiremezsiniz. Oraya kök salamazsınız. Günler geçtikçe yalnızlaşır, bazen bulunduğunuz şehre, insanlara yabancılaşırsınız.  Bu durum herkeste böyle midir? Elbette kişiden kişiye değişebilir. Benim açımdan sorun olmadı diyenlere itirazım yok fakat günler böyle geçiyordu ve ben yeni arkadaşlıklar kurmakta sıkıntı çekiyordum. Giderek içime kapanıyordum. Başlayan her yeni arkadaşlıkta Aslan’ı arıyordum sanırım.  Sorun buydu. Beni en iyi anlayacak kişiyi yakınımda istiyor, onun doğallığını özlüyordum. Mektuplaşıyorduk onunla. Defineciliğe, tarihi sikkelere merak sarmıştı. Roma dönemine ait resimli kataloglar istemişti benden. Göndermiştim. Ara sıra deniz manzaralı renkli kartpostallar yollamayı da ihmal etmemiştim. Zor günlerdi. Ve o zor günlerde düştüğüm kuyudaki bitkisel hayattan kendimi yazmaya vererek çıkmıştım.

Yazmak, derdini başkalarıyla konuşarak anlatmakta zorlanan insanların ruhunda bitip tükenmek nedir bilmeyen anlaşılma açlığını bastıran zihinsel bir eylemdir. Kelimeler, hayatın yalnızlık vadisinde sıkışıp kaybolmuş ve orada açlıktan, susuzluktan kıvranan yazarı besleyebilecek tek gıdadır belki de. İpil ipil yağan bir yağmurun güzelliğini andıran tümceler birikip azgın bir sele dönüştüğünde, önüne kattığı her şeyi tâ ki bir nehir, ya da deniz buluncaya kadar sürüklemeye başlar. Yazarın aradığı deniz, kendisini anlayacak okurdur aslında. Çünkü kelimelerin muhatabını büyüleyen, onu esir alan  güçlü bir hükümranlığı vardır. Bu öyle bir hükümranlıktır ki yeri geldiğinde tesir gücü yüksek bir ilaca dönüşür. Serum gibidir. Zihinleri sarsan, kana karışan ve düşünme yetisini hızla ayağa kaldıran bir serum.

Beni o serum ayağa kaldırmıştı. Ailemin “dön artık” sitemine direnmedim. Döndüm. Çeviriler yapmak için bir yayıneviyle anlaştıktan sonra Aslan’ı görmek istedim. Hâlâ köyde yaşıyordu. Bir hafta sonunu Maruf’ta geçirdim. Kan kardeşimle hasret giderdim. Aramızdaki bağ yıllar önce bıraktığımız yerdeydi sanki. Omzuna attığı tüfekle köyü dolaşırken o bana neler yaptığını anlattı. Ben ona yurtdışında geçen günlerimi. Aslan’dan duyduklarım beni çok şaşırtmamıştı. Jim Hawkins’i unutmamıştı çünkü. Helenistik Roma Dönemine ait para ve sikke kataloglarına bakarak define aramaya başladığını, yetmiş iki parçalık bir seriyi tamamlamaya tek sikkenin kaldığını, bütün sikkeleri yıllar evvel Gökdere’deki girdiğimiz oyuktan geçerek ulaştığımız mağaralarda bulduğunu anlatırken “Sözünün eriymişsin,” dedi. “Maruf’un altını ikimizden başka fetheden bir babayiğit henüz çıkmadı.”

Güldüm. Seriyi tamamlarsa ne yapacağını sordum. Satacağını söyledi. Hazine avcıları köyde yıllardır cirit atıyormuş zaten. Elindeki mevcut sikkeleri müzeye bağışlamasını önerdim. Oradan ödül alacağını. Emeklerinin karşılıksız bırakılmayacağını. Tedirgindi biraz. Son günlerde izlendiğinden şüpheleniyordu. Sikkeler haricinde bulduğu ufak tefek parçaları zaman zaman antikacılara sattığını açıkladı. Elindeki antik sikkelerin çalınacağından, gözü dönmüş mezar soyguncularından çekiniyordu. “En iyisi katalogdaki serinin peşini bırakmak. Elimdeki sikkeleri müzeye verelim,” dedi. Aslan kardeşim benim. Uyanıktı. Hep öyle kalmıştı. “Ben seni müzeye götürürüm” dedim. “Yanında olurum.”

“Memo, bak ne yapalım. Elimdeki sikkeleri sana vereyim. Köyde saklamak tehlikeli. Sikkeler bir süre sende kalsın. Belki eksik kalan parçayı da bulurum. O zaman beraber müzeye gideriz” dedi. Bakıştık sadece. Anlaşmıştık. Parmaklarımızı birbirine sürttük. Tıpkı çakısıyla parmağını kestiği gün yaptığımız gibi sarıldık.

Aslan’ın evinde çaylarımızı yudumlarken sikkeleri katalogdaki resimlerin üzerine yerleştirdi tek  tek. Sonra küçük bir keseye yerleştirip bana uzattı. “Seni ararım” dedi. Vedalaştık. Eve döndüm. Emanetini güvenli bir yere sakladım.

İlk çeviriye başlamanın heyecanı bana sikkeleri unutturmuştu. Okumak, yazmak iyileştiriyordu beni. Canıma can katıyordu. Bir sabah “Maruf’un muhtarı seni arıyor” dedi evdekiler. “Hayırdır” dedim içimden. “Muhtarın benimle ne işi olabilir?” Telefona baktım. “Mehmet  evladım, köye gelebilir misin?” dedi muhtar. “Hayırdır” dedim tekrar. Gece hazine arayanlarla Jandarma’nın çatıştığını,  Jandarmaya yardım etmeye çalışan Aslan’ın vurulduğunu, hastaneye kaldırıldığını, Aslan’ı vuranların bizim uzaktan akrabalarımız olduğunu, Aslan’la dostluğumuzu herkesin bildiğini, köyde kan davası güdülmesin diye Aslan’ın akrabalarıyla konuşmamı, iki aile arasında arabuluculuk yapmamı istiyordu. Ne söyleyebilirdim. Aslan… Benim ahretliğim, kan kardeşimdi. Korktuğu başına gelmişti nihayet. Soğukkanlı olmaya çalıştım. Tereddütsüz, geliyorum dedim muhtara.

Şehir hastanesine gittim, Aslan’ı ziyaret ettim önce. Göz kırptı beni görünce. Sağ omzuna saplanan kurşunu çıkarmışlardı. Durumu iyiydi. Konuştuk eskilerden, yenilerden. Kuzeyde, İskoçya’da katılacağım kitap fuarından. Yazmak istediğim öykülerden konuştuk. Muhtarın endişelerini anlattım. Sakin sakin dinledi. Bakıştık. Ne söylemek istediğimi anlamıştı. “İçini ferah tut” dedi. Ayrılırken: “Belki bizi de yazarsın günün birinde” dedi. Bakıştık. Bakışmamız yetiyordu bize.

Belki hiç söylemeye fırsatım olmadı. Aslan ilk çocuğunun adını “Mehmet” olarak kaydettirmişti nüfusa. Ben bu yaştan sonra evlenip çoluk çocuğa karışabilir miyim? Çocuklarım olursa onun yaptığı gibi evladıma “Aslan” adını verir miyim? Bilemiyorum. Bilmemek, geleceği yazma, geleceği belirleme kabiliyetimin olmamasıyla ilintilidir sanırım.

Bildiğim, benim “Aslan” adını vereceğim bir öyküm vardı. “Onu ilk gördüğümde elindeki çakısıyla kavak ağaçlarının kabuklarını yontuyor” cümlesiyle başlayan bir öykü olacaktı bu. Sıcak, insancıl ve yüreğin diliyle konuşan.

Fatih Yavuz Çiçek

Can Öykü Gazetesi, Mart 2018, Sayı:18