"En zor şey, zamanın üvey oğlu olmaktır. Kendi zamanında yaşamayan bir üvey oğulun alın yazısından daha zor bir şey yoktur. Zamanın üvey oğulları birden personel bölümlerinde, parti bölge komitelerinde, ordu siyasi şubelerinde, gazetelerin yazı işlerinde, sokakta dikkati çekiyorlar...Zaman sadece kendi doğurduklarını, kendi çocuklarını, kendi kahramanlarını, kendi emekçilerini sever. Geçmiş zamanın çocuklarını asla ve asla sevmez, geçmiş zamanın kahramanlarını kadınlar da sevmez, üvey analar da başkasının çocuğunu sevmez.
İşte zaman böyledir, her şey gider, ama o kalır. Her şey kalır, bir tek zaman gider. Ne kadar kolay, ne kadar sessiz sedasız gider zaman. Daha dün ne kadar emin, ne kadar neşeli, ne kadar güçlüydün zamanın oğlu. Bugünse başka bir zaman geldi, ama sen henüz anlamadın bunu.
Çarpışmada paramparça olan zaman, berber Rubinçik'in kemanında yeniden ortaya çıkmıştı. Keman bir yandan onların zamanının geldiğini, diğer yandan zamanlarının geçtiğini haber veriyordu.
"Geçti, geçti" diye düşündü Krımov."
Vasili Grossman/Yaşam ve Yazgı, syf.76-77
